Doelmatigheid en doeltreffendheid
Er wordt regelmatig onderzoek gedaan naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van de gemeente Den Helder door onder andere de Rekenkamercommissie. Dit in het kader van benchmarks en voor de interne controle en rechtmatigheid. De capaciteit die nodig is voor het doen van onderzoeken ex artikel 213a Gemeentewet is ingezet voor het opvolgen van de uit deze onderzoeken voortvloeiende verbeterpunten en aanbevelingen.
In 2022 wordt ook een aanzet gemaakt om activiteiten die plaats vinden op het gebied van de interne controle aan te laten sluiten op de rechtmatigheidsverklaring die vanaf 2023 door het college moet worden gegeven. In Vanaf 2023 zullen deze activiteiten gestructureerd moeten plaatsvinden. Bij deze activiteiten wordt tevens nagegaan welke mogelijkheden er zijn om doelmatiger te werken.
In 2020 is een plan van aanpak gemaakt om meer datagedreven te gaan werken. Door corona werd de uitvoering daarvan vertraagd. Het is de bedoeling om op deze manier meer zicht te krijgen op de effecten van de uitvoering door de gemeenten en daarvan te kunnen leren om effectiever te kunnen werken. In 2021 en 2022 is en wordt hiermee geëxperimenteerd om na te gaan hoe we hier concreet en effectief mee kunnen werken. De uitkomsten hiervan kunnen worden gebruikt om als gemeente een datavisie te ontwikkelen.
In de begroting en jaarrekening wordt gewerkt met concrete indicatoren en doelstellingen. Er is nog een stap te maken om deze meer SMART te maken en op onze eigen doelstellingen en activiteiten aan te laten sluiten. Nieuwe doelstellingen als gevolg van de nieuwe gemeenteraad kunnen hierbij wellicht belangrijke input zijn.
Op volgen aanbevelingen rapporten gemeentelijke rekenkamercommissie
De rekenkamercommissie heeft aan de gemeenteraad de uitkomsten van de volgende onderzoeken gepresenteerd.:
1. Quick scan duurzaamheidsbeleid
2. Rekenkamerbrief gevolgen coronacrisis voor de gemeente
3. Onderzoek subsidies.
Duurzaamheid: Op basis van het onderzoek heeft de rekenkamercommissie de volgende vijf aanbevelingen gedaan:
1. Maak een duurzaamheidsagenda voor de 5 thema’s klimaatadaptatie, energie, circulaire economie, biodiversiteit en mobiliteit. Ga het gesprek aan over realistische doelstellingen en een routekaart waarin wordt teruggerekend welke ontwikkelingen nu in gang gezet moeten worden om de doelstellingen te bereiken. Vat duurzaamheid daarbij breder op dan de energietransitie, en betrek ook andere thema’s. Ontwikkel een ambitie voor de 5 thema’s mede gerelateerd aan de huidige positie in de landelijke benchmarks.
2. Benoem een coördinerend wethouder duurzaamheid, waarbij duurzaamheid breder wordt opgevat dan de energietransitie.
3. Blaas de raadswerkgroep duurzaamheid nieuw leven in om de kennisdeling tussen de ambtelijke organisatie en de raadsleden te bevorderen en een open gesprek te voeren.
4. Ontwikkel een eenduidig monitoringinstrument, zodat college, raad, ambtenaren en samenleving geïnformeerd kunnen worden en aan de hand waarvan waar nodig bijgestuurd kan worden. Leg afspraken vast tussen raad en college over monitoring van het duurzaamheidsbeleid.
5. Zorg voor structurele samenwerking tussen gemeente en stakeholders. Versterk de betrokkenheid van stakeholders vanuit hun eigen rol en positie. Specifiek voor energie is het weer activeren van het energieakkoord wenselijk om samen met stakeholders stappen voorwaarts te zetten. Pak als gemeente de regie en kijk waar samenwerking voor versnelling kan zorgen.
In het coalitieakkoord is het thema duurzaamheid opgenomen; dit zal de komende raadsperiode verder uitgewerkt moeten worden.
2. Rekenkamerbrief quick scan gevolgen coronacrisis. Deze brief geeft een inventarisatie van de mogelijke effecten van de crisis; de situatie in Den Helder en mogelijke maatregelen. In Den Helder heeft een ambtelijke brede werkgroep continue gekeken welke mogelijkheden zijn er voor de gemeente om gericht ondersteuning te geven. De raad is hierover tussentijds geïnformeerd.
3. Subsidiebeleid: In mei 2022 zijn de uitkomsten van een onderzoek naar het subsidiebeleid gepresenteerd. De aanbevelingen van dit rapport zijn:
1. Stel een subsidiebeleid op met daarin een afwegingskader en stel deze als raad vast.
Hiertoe zou de raad het college op moeten dragen om een door de raad vast te stellen Beleidsnota
Subsidies op te stellen.
2. Richt op basis van het subsidiebeleid de juridische kaders in en stel deze als raad vast.
Draag als raad het college op om voor alle subsidies subsidieregelingen of specifieke subsidieverordeningen op te stellen en hier alleen van af te wijken indien sprake is van een uitzonderingsgrond uit de Awb (art. 4:23, derde lid).
3. Evalueer eens per vijf jaar het subsidiebeleid.
Draag het college op om subsidieregelingen en specifieke subsidieverordeningen periodiek en minstens
eenmaal in de vijf jaar op doelmatigheid en doeltreffendheid te evalueren.
4. Vraag jaarlijks een rapportage over de bijdrage van de subsidieverstrekking aan de doelen.
Vraag om een eenduidig openbaar subsidieregister op te stellen met naast de toegekende subsidies ook
een overzicht van de over de afwijzingen en (gedeeltelijke) toekenningen.
De uitvoering van de aanbevelingen vragen hangen mede samen met de opvattingen van de raad hierover. De komende periode zullen de aanbevelingen waar mogelijk aan de orde komen in de raad.
Het wetsvoorstel ‘versterking decentrale rekenkamers’ is op 31 mei 2022 aangenomen door de Tweede Kamer. Voor gemeenten is de afschaffing van de lokale rekenkamerfunctie en daarmee de verplichting voor iedere gemeente om een wettelijke lokale rekenkamer in te stellen een van de grotere wijzigingen in het voorstel. Wanneer de Eerste Kamer ook instemt met dit voorstel in de loop van 2022 heeft dit uiteraard gevolgen voor onze gemeente:
- Door de afschaffing van de rekenkamerfunctie moet iedere gemeente een wettelijke rekenkamer krijgen;
- Raadsleden mogen geen lid meer zijn van de lokale rekenkamer;
- Een onafhankelijke ondersteuner is niet verplicht.. Dit kan nu door het wetsvoorstel ook een medewerker van de griffie zijn.
Een financiële impuls ontbreekt in het wetsvoorstel, ook voor de transitiekosten. Als de Eerste Kamer akkoord gaat, is de verwachte invoering als volgt: voor de lokale rekenkamer gaat de wetswijziging in per 1 januari 2023. Heel 2023 is een overgangsjaar, per 1 januari 2024 moeten dan alle gemeenten een wettelijke lokale rekenkamer hebben.